Na stronie Sądu Najwyższego pojawiało się uzasadnienie bardzo istotnego wyrok z dnia 29.10.2019 r. sygn. akt. IV CSK 309/18 dotyczącego umowy kredytu denominowanego do waluty CHF. Radca Prawny Wojciech Bochenek w swoim komentarzu dotyczącym treści uzasadnienia wyroku wskazał najważniejsze zagadnienia wspomnianego orzeczenia.
Sąd Najwyższy po raz pierwszy wypowiedział się w zakresie klauzuli przeliczeniowej w umowie kredytu denominowanego do waluty CHF, uznając, że jest to kredyt udzielony nie w walucie CHF a w walucie polskiej: „Odnosząc te stwierdzenia do rozpoznawanej sprawy należy na gruncie ustaleń faktycznych i analizy prawnej umowy kredytu zawartej z pozwanym konsumentem, opowiedzieć się za możliwością wyeliminowania z umowy z dnia 20 września 2004 r. klauzul przewidzianych w ust. 2 pkt 2 i 4 załącznika nr 7 do tej umowy, z pozostawieniem w mocy pozostałej części umowy jako ważnej umowy kredytu bankowego, udzielonego w złotych polskich denominowanych do franka szwajcarskiego”
Jest to pierwsze uzasadnienie Sądu Najwyższego, w którym zajmuje on stanowisko w zakresie treści wyroku TSUE z 03.10.2019 r. w sprawie C-260/18. W treści uzasadnianie Sądu Najwyższy powtórzył za wyrokiem TSUE, że: „Do sądu krajowego zatem należy, na podstawie prawa krajowego i zgodnie z prawem Unii Europejskiej, dokonanie oceny w zakresie kwalifikacji nieuczciwego charakteru postanowienia umownego oraz przedmiotu umowy, w celu ustalenia, czy możliwe jest utrzymanie w mocy umowy pozbawionej nieuczciwych postanowień”.
Sąd Najwyższy wskazał, że umowa kredytu denominowanego może być dalej wykonywana, bez klauzuli przeliczającej z oprocentowaniem opartym o parametr LIBOR. „Pozostaje do rozważenia, przy ponownym rozpoznawaniu sprawy, kwestia oprocentowania od ustalonej przez Sąd kwoty kredytu w złotych. Skoro po wyeliminowaniu klauzuli niedozwolonej w postaci ust. 2 pkt 2 i 4 załącznika nr 7 do umowy, pozostałą jej część uzna się za obowiązującą, zgodnie z art. 3851§ 2 k.c., to od ustalonej kwoty kredytu należą się odsetki, liczone od wymagalności rat kredytu do dnia zapłaty. Zwrot kredytu obejmowałby kwotę nominalną przekazaną przez powodowy Bank na cel objęty umową kredytową i odsetki. (…) Nie ma więc powodu, aby oprocentowanie było według innej stawki niż LIBOR, a tym bardziej, nie można rozumieć wskazówek wynikających z orzecznictwa TSUE, w tym z wyroku w sprawie C-260/18 z 2019 r. w ten sposób, że jest możliwe przyjęcie nieoprocentowania kredytu w ogóle”.
Kwota kredytu wyrażona w umowie w walucie CHF była w ocenie Sądu Najwyższego kamuflażem, w zakresie pozostałych postanowień umownych tj. wypłaty i spłaty kredytu w PLN, która w ocenie Sądu nie powinna zasługiwać na ochronę: „Sformułowanie umowy w taki sposób, że w pierwszym jej merytorycznym postanowieniu (§ 2 umowy) Bank kredytujący umieścił kwotę kredytu w CHF, wobec całej pozostałej treści umowy i jej załączników jest tylko niezasługującym na ochronę kamuflażem rzeczywistych intencji tego Banku.”
Sąd Najwyższy, stanął na stanowisku, iż klauzula przeliczeniowa nie stanowi postanowienia umownego stanowiącego główne świadczenie stron umowy. Jest to potwierdzenie stanowiska wyrażonego w wyroku z dnia 22.01.2019 r. I CSK 1049/14. Co istotne stanowisko to jest odmiennie niż w wyrokach z dnia 04.04.2019 r. sygn. akt III CSK 159/17 oraz wyroku z dna 09.05.2019 r. sygn. akt I CSK 242/18. Widać, że w tym elemencie oceny klauzuli przeliczeniowej Sąd Najwyższy nie ma jednolitego stanowiska. „Wyjaśnienia wymaga kolejna kwestia, mianowicie, czy klauzula waloryzacyjna zawarta w załączniku nr 7 do umowy w rozpoznawanej sprawie dotyczyła świadczeń stron umowy kredytowej, innymi słowy, czy stanowiła postanowienie umowne odnoszące się do świadczenia głównego stron, czy też dodatkowego, nie stanowiącego koniecznego składnika umowy. Przychylić się należy do tego drugiego poglądu, dominującego zdecydowanie w orzecznictwie, gdyż klauzula denominacyjna spełnia jedynie rolę wprowadzonego dodatkowo do umowy mechanizmu przeliczeniowego świadczeń pieniężnych stron.”
To już kolejne uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego korzystne dla kredytobiorców posiadających kredyty powiązane z walutą CHF (wcześniejsze wyroki Sądu Najwyższego z dnia 04.04.2019 r. sygn. akt III CSK 159/17 oraz wyroku z dna 09.05.2019 r. sygn. akt I CSK 242/18).
„Przy ponownym rozpoznaniu sprawy sąd drugiej instancji ma wziąć pod uwagę możliwość utrzymania w mocy zawartej umowy kredytu, z jednoczesnym wyeliminowaniem z niej klauzul waloryzacyjnych jako niedozwolonych postanowień umownych. Może to wiązać się z uznaniem kredytu za otrzymanego w złotych polskich, a nie we frankach szwajcarskich, z jednoczesnym przyjęciem oprocentowania określonego w umowie, tj. stopy LIBOR.”