W wyroku z dnia 21 września 2023 r., Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozstrzygnął o możliwości uznania za konsumenta osobę, która przy zawieraniu umowy kredytowej posiadała wyższe wykształcenie w dziedzinie zarządzania i finansów oraz była zatrudniona w banku udzielającym kredytu. To istotne z punktu widzenia konsumentów-kredytobiorców, którzy, mimo swojej profesjonalnej wiedzy i doświadczenia, podpisali umowy o kredyt, w których nieuczciwe warunki nie były negocjowane indywidualnie.

Czego dotyczy sprawa TSUE C-139/22?

W dniu 21 września 2023 r., TSUE ogłosił swoje stanowisko w sprawie dotyczącej mBanku C-139/22, która ma duże znaczenie dla konsumentów. Sprawa ta została rozpatrywana przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia, do której dołączył Rzecznik Finansowy. Jeden z kredytobiorców w przedmiotowej sprawie, w momencie podpisywania umowy kredytowej z mBankiem, posiadał wykształcenie w dziedzinie zarządzania i finansów uzyskane na renomowanej polskiej uczelni ekonomicznej. Co więcej, był zatrudniony w samym banku, który udzielał kredytu, i miał doświadczenie w pracy w centrali oraz w sekretariacie zarządu banku. Ponadto, kredytobiorca zdawał sobie sprawę z ryzyka związanego z kredytem indeksowanym do waluty obcej. Warunki umowy kredytowej, którą klient podpisał, były identyczne z warunkami wpisanymi do krajowego rejestru klauzul niedozwolonych, prowadzonego przez Prezesa UOKIK. Sąd powziął wątpliwości czy w takim przypadku kredytobiorcy przysługuje ochrona wynikająca z dyrektywy unijnej 93/13.

FRANKOWICZE WYROK TSUE

Zgodnie z wyrokiem TSUE, posiadanie wykształcenia wyższego w dziedzinie zarządzania i finansów oraz zatrudnienie w banku udzielającym kredytu nie pozbawia kredytobiorcy prawa do zakwestionowania nieuczciwego charakteru klauzul umownych. Przyznanie statusu konsumenta jest kluczowe w sporze z bankiem, ponieważ determinuje to przyznanie ochrony na mocy dyrektywy 93/13 i innych unijnych dyrektyw dotyczących ochrony konsumenta.

Wyrok TSUE C-139/22 dla Frankowiczów – Stanowisko Rzecznika Finansowego

Zgodnie z wyrokiem, sam fakt umieszczenia warunku umownego w rejestrze klauzul niedozwolonych może być wystarczającym argumentem do uznania takiej klauzuli za nieuczciwą.

TSUE także stwierdził, że umieszczenie innej, zgodnej z prawem klauzuli w umowie nie oznacza utraty niedozwolonego charakteru innych postanowień umownych. Innymi słowy, możliwość realizacji umowy zgodnie z legalnymi postanowieniami nie wyklucza nieuczciwego charakteru innych klauzul umownych, które mogą być w umowie, jak w przypadku zapisów dotyczących spłaty kredytu w złotych polskich oraz zasad ustalania kursów wymiany walut.

Rzecznik Finansowy uczestniczy w postępowaniu prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie, w którym skierowano pytania prejudycjalne do TSUE. Wyrażone w wyroku TSUE stanowisko jest zgodne z dotychczasowym stanowiskiem Rzecznika Finansowego w kwestii warunków przyznania ochrony konsumentowi na podstawie dyrektywy 93/13.

Więcej informacji na stronie rf.gov.pl