Wiele umów kredytowych powiązanych z kursem franka szwajcarskiego zawartych przed wejściem Polski do Unii Europejskiej dotychczas nie kwalifikowało się do podważenia na drodze sądowej. Aktualnie orzecznictwo dopuszcza możliwość kierowania powództw do sądów także w tych sprawach.
Frankowicze – kredyty CHF
Wejście Polski do Unii Europejskiej nastąpiło 1 maja 2004 r. Podstawą roszczeń w przypadku umów kredytowych zawartych przed tą datą, pozostawały przepisy ogólne, regulowane przez Kodeks Cywilny. Zgodnie z art. 58 § 1 Kodeksu Cywilnego, czynność prawna sprzeczna z ustawą lub mająca na celu obejście ustawy jest nieważna. Na ten artykuł powoływali się dotychczas prawnicy reprezentujący Frankowiczów, których umowa kredytowa została zawarta przed wejściem Polski do Unii Europejskiej.
Kredyty frankowe były zaciągane już po nowelizacji ustawy – Prawo dewizowe pozwalającej na obrót produktami finansowymi w innej walucie niż polski złoty. Obowiązująca była także ustawa Prawo bankowe.
Większość wadliwych umów kredytowych zostało zawartych w latach 2006-2008. W tym okresie podpisano ponad 476 tys. umów. Prowadzenie spraw umów zawartych po 1 maja 2004r. jest znacznie mniej skompilowane – w argumentacji procesowej można powołać się na przepisy unijne. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał liczne orzeczenia w sprawach frankowych, jednoznacznie wskazując że umowy kredytów indeksowanych czy denominowanych zawierają zapisy niedozwolone, które nie powinny być wiążące dla kredytobiorców.
Konsumentów (kredytobiorców) przed nieuczciwymi zapisami umownymi chronią przepisy Dyrektywy Unijnej 93/13. W nawiązaniu do jej założeń, klauzule abuzywne znajdujące się w umowach kredytowych stoją w sprzeczności z przyjętymi normami, w istotny sposób naruszając ich interesy. Stanowisko TSUE w zakresie kredytów frankowych do tej pory pozostaje pewnego rodzaju drogowskazem dla sądów krajowych i jest przez nie aprobowane.
Analizując aktualne statystyki dotyczące Frankowiczów, na przestrzeni ostatnich lat (od momentu słynnego orzeczenia TSUE w sprawie Państwa Dziubak z października 2019r.) linia orzecznicza w polskich sądach jest dla kredytobiorców szczególnie sprzyjająca. W ostatnich miesiącach Frankowicze wygrywali 98 proc. spraw.
Czy umowę frankową zawartą przed 1.05.2004 r. można także podważyć w sądzie?
Podstawą do unieważnienia umów, także tych zawartych przed wejściem Polski do Unii Europejskiej jest postawiona już przez wielu sędziów teza, mówiąca że kredyty indeksowane/denominowane nie są kredytami walutowymi. Należy je kwalifikować jako kredyty złotowe, w których waluta obca jest jedynie miernikiem wartości zobowiązania wobec banku, nie kształtuje jednak świadczenia głównego stron.
Powyższe, jest przesłanką do skutecznego podważania umów kredytowych zawartych przed 1.05.2004r.