Kredytobiorcy z wadliwymi kredytami konsumenckimi, którzy wkraczają na drogę sądową, liczą na sprawiedliwość i szybkie rozwiązanie swoich problemów. Mają nadzieję, że nowe przepisy, które weszły w życie 1 lipca 2023 roku, umożliwią im prostsze i sprawniejsze dochodzenie swoich praw. Niestety, rzeczywistość często okazuje się inna. Odrębne postępowanie konsumenckie, wprowadzone do kodeksu postępowania cywilnego, miało na celu ułatwienie konsumentom walki z instytucjami finansowymi. W praktyce jednak nie przyniosło oczekiwanych rezultatów, co wywołało falę krytyki i wezwania do jego likwidacji.
Zmiany wprowadzone przez nowelizację
Nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego z 2023 roku wprowadziła wiele zmian, które miały na celu ułatwienie konsumentom dochodzenia roszczeń od banku. Jedną z najważniejszych innowacji było umożliwienie konsumentom wniesienia pozwu do sądu właściwego dla ich miejsca zamieszkania, a nie – jak wcześniej – do sądu według siedziby banku. Dla kredytodawców natomiast nowością był obowiązek ujawnienia wszystkich dowodów i twierdzeń już na etapie pozwu lub odpowiedzi na pozew. Te zmiany miały na celu przyspieszenie postępowań, ale rzeczywistość okazała się bardziej skomplikowana.
Propozycja zmian
Mecenas Wojciech Bochenek z Kancelarii Bochenek, Ciesielski i Wspólnicy zauważa, że choć wprowadzenie odrębnego postępowania konsumenckiego miało dobre intencje, to nie przyniosło oczekiwanych rezultatów.
– Wprowadzenie odrębnego postępowania konsumenckiego było dobrym kierunkiem, gdyż dawało podstawy do przyjęcia sprawniejszego prowadzenia sporów przez sądy. Niestety, mam wrażenie, że sądy powszechne nie wykorzystują wprowadzonej regulacji chociażby np. w zakresie przedstawiania dowodów w pierwszym piśmie procesowym. Sam fakt jej wprowadzenia nie przekłada się realnie na prowadzone postępowania, niezależnie czy konsument jest stroną powodową, czy pozwaną.
Doświadczenia zdobyte na prowadzonych przez Kancelarię Bochenek, Ciesielski i Wspólnicy sprawach pokazują, że regulacja ta nie jest powszechnie wykorzystywana.
Czy odrębne postępowanie konsumenckie powinno zniknąć?
Pomysł likwidacji odrębnego postępowania konsumenckiego nie jest niczym nowym. Krytycy twierdzą, że obecna forma postępowania urąga unijnym i europejskim standardom. Z drugiej strony, Wojciech Bochenek uważa, że całkowite zlikwidowanie odrębnego postępowania konsumenckiego nie jest najlepszym rozwiązaniem. Podkreśla, że kluczowe jest wprowadzenie zmian w ogólnych przepisach, które będą korzystne dla konsumentów, bez konieczności wprowadzania odrębnych regulacji. Przykładem mogą być sprawy z powództwa banku o zwrot kapitału, gdzie sądy dają konsumentom 14-dniowy termin na przygotowanie odpowiedzi na pozew.
– W takich sprawach, gdzie przedsiębiorca pozywa konsumenta, ten czas na przygotowanie odpowiedzi powinien być zdecydowanie dłuższy. Istotne jest także uregulowanie wytycznych dla sądów, które zgodnie z orzecznictwem TSUE, powinny weryfikować umowy z urzędu. Szereg drobnych zmian w procedurze dotyczących przepisów ogólnych, postępowania przed sądami, może przynieść lepsze korzyści niż regulowanie przepisów odrębnych.
Odrębne postępowanie konsumenckie – podsumowanie
Debata na temat przyszłości odrębnego postępowania konsumenckiego jest złożona i wieloaspektowa. Choć wprowadzenie odrębnych przepisów miało na celu ochronę konsumentów i przyspieszenie postępowań, rzeczywistość pokazała, że cel ten nie został w pełni osiągnięty. Zdaniem wielu prawników, w tym mecenasa Wojciecha Bochenka, kluczem do poprawy sytuacji konsumentów może być modyfikacja ogólnych przepisów proceduralnych, które zapewnią efektywną ochronę bez konieczności wprowadzania odrębnych regulacji.
Więcej informacji w artykule dostępnym w serwisie prawo.pl.
Masz kredyt konsumencki? Nie czekaj! Skorzystaj z BEZPŁATNEJ analizy umowy, a my sprawdzimy, czy zawiera w sobie nieprawidłowości.