Wyrok TSUE C-28/22 – co się zmieni dla Frankowiczów?

W czwartek 14 grudnia Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał orzeczenie w sprawie C-28/22. Po ogłoszeniu wyroku Frankowicze ponownie mogli się cieszyć z prokonsumenckiej linii orzeczniczej Trybunału.

TSUE udzielił odpowiedzi na pytania postawione przez Kamila Gołaszewskiego, sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie w związku z sprawą oznaczoną jako C-28/22. Sprawa dotyczyła umowy kredytu hipotecznego, która została udzielona w złotych polskich, lecz była indeksowana do franka szwajcarskiego. Frankowicze wzięli kredyt frankowy 2007 roku w Getin Bank. Wyrok z 2021 roku uznał tę umowę za nieważną.

TSUE C-28/22 – co zdecydował Trybunał?

Po stwierdzeniu nieważności umowy (wyrok nieprawomocny) Getin Bank skorzystał z prawa zatrzymania roszczeń Frankowiczów do momentu, gdy konsumenci zaoferują zwrot udzielonego im przez bank kredytu lub zabezpieczą roszczenie o zwrot tej kwoty. Jednak kredytobiorcy frankowi twierdzili, że roszczenie banku przedawniło się w 2020 roku. Argumentowali to tym, że trzyletni termin przedawnienia zaczął biec od momentu złożenia przez nich reklamacji do banku (wezwania do zapłaty). Z kolei bank utrzymywał, że termin ten zaczyna biec dopiero po prawomocnym rozstrzygnięciu sporu. Co w tej sprawie zdecydował TSUE w wyroku C-28/22? Po pierwsze stwierdził, że termin przedawnienia roszczeń banku nie może zaczynać się dopiero w chwili, gdy umowa kredytowa staje się trwale bezskuteczna. W przypadku konsumenta termin przedawnienia rozpoczyna się od momentu, gdy dowiedział się o nieuczciwych warunkach umowy. Po drugie TSUE ograniczył prawo banków do korzystania z prawa zatrzymania.

Przedawnienie roszczeń banków – TSUE C-28/22

Niezmiennie tematem budzącym wiele emocji jest kwestia, od którego momentu rozpoczyna się bieg przedawnienia roszczeń banków. Według r. pr. Wojciecha Bochenka z Kancelarii Adwokatów i Radców Prawnych Bochenek, Ciesielski i Wspólnicy z wyroku jednoznacznie wynika, że roszczenie banku nie może rozpocząć się wcześniej niż roszczenie konsumenta. W świetle tego orzeczenia bieg terminu przedawnienia roszczeń banku nie zaczyna się:

• od złożenia oświadczenia o skutkach nieważności umowy przez konsumenta.
• ani od uznania umowy za trwale bezskuteczną.

Na podstawie wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej można określić, od kiedy zaczyna biec termin przedawnienia. W tej kwestii radca prawny Wojciech Bochenek wypowiedział się dla portalu businessinsider.pl.

Istotne jest to, żeby w trakcie procesu reklamacyjnego lub w przedsądowym wezwaniu do zapłaty powołać się na nieważność umowy z uwagi na zawarte w niej niedozwolone klauzule. Równocześnie ważne, by zasygnalizowanie świadomości konsekwencji wynikających z uznania umowy za nieważną. W szczególności istotne staje się to dla kredytobiorców znajdujących się w konflikcie z bankiem, którzy jeszcze nie spłacili kapitału kredytu. Banki podejmują próby zwrotu pozostałej kwoty, np. po wyroku sądu I instancji, aby uniknąć przedawnienia roszczenia. Według kodeksu cywilnego termin przedawnienia roszczeń banków wynosi 3 lata.

Zarzut zatrzymania – odsetki należą się frankowiczom

TSUE w wyroku w sprawie C-28/22 nie zakwestionował co do zasady zarzutu zatrzymania, jednak orzekł, że skorzystanie z niego nie może wstrzymywać naliczania odsetek dla frankowiczów. Stosowanie tego zarzutu przez banki przestanie być opłacalne, co uprości procesy sądowe.

Więcej w artykule na businessinsider.pl.