Dla wielu osób kredyt we frankach szwajcarskich miał być spełnieniem marzeń o własnym mieszkaniu. Banki oferowały niższe raty i zachęcały do podpisywania umów, które – jak się później okazało – były znacznie bardziej skomplikowane, niż się wydawało. Potocznie mówimy o nich „kredyty frankowe”, ale w rzeczywistości to dwa różne rodzaje umów: kredyty indeksowane do franka szwajcarskiego oraz kredyty denominowane w tej walucie. Choć te pojęcia brzmią podobnie i przez lata były używane zamiennie, mają one istotne różnice, które mogą decydować o tym, czy umowa frankowa jest ważna, czy też można ją skutecznie zakwestionować w sądzie. W niniejszym artykule wyjaśniamy, czym różnią się te dwa typy umów oraz jakie mogą mieć konsekwencje dla frankowiczów. Jeśli masz kredyt „we frankach” i chcesz zrozumieć, na czym naprawdę polega Twoja umowa – ten tekst jest dla Ciebie.
Kredyt powiązany z walutą obcą
W kontekście kredytów hipotecznych często spotyka się określenia takie jak: kredyt złotówkowy, czy kredyt powiązany z walutą obcą. Co oznaczają te pojęcia?
- Kredyt złotówkowy. To kredyt udzielony i spłacany w złotych polskich (PLN). Zarówno kapitał, jak i odsetki oraz ewentualne prowizje są wyrażone i rozliczane w PLN.
- Kredyt powiązany z walutą obcą. Kredyt, w którym waluta obca (najczęściej CHF) służy jako miernik wartości zobowiązania.
W tej kategorii mieszczą się:
- Kredyty indeksowane do waluty obcej (najczęściej CHF).
- Kredyty denominowane do waluty obcej (najczęściej CHF).
W przypadku kredytów powiązanych z walutą obcą, waluta ta stanowi podstawę przeliczeń w umowie – wpływa na ustalenie wysokości zobowiązań stron, mimo że faktyczna wypłata i spłata kredytu odbywa się w PLN.
Kredyt indeksowany do CHF
W kredycie indeksowanym do CHF kwota kredytu określona jest w umowie w złotych polskich (np. 200 000 PLN), a frankowicz otrzymuje ją również w PLN. W momencie wypłaty kredytu bank przelicza tę kwotę na CHF według kursu walut obowiązującego w dniu uruchomienia kredytu. Tak przeliczona wartość w CHF stanowi podstawę do wyliczenia rat kapitałowo-odsetkowych, które również wyrażane są w CHF. Frankowicz spłaca kredyt w PLN, jednak wysokość rat zależy od kursu franka szwajcarskiego w dniu każdej spłaty.
Kredyt denominowany do CHF
W przypadku kredytu denominowanego kwota zobowiązania wyrażona jest w umowie w walucie obcej (np. 100 000 CHF). Kredyt jest wypłacany frankowiczowi w PLN, jednak przeliczenie tej kwoty następuje dopiero w momencie wypłaty, według aktualnego kursu walut. Oznacza to, że w chwili podpisania umowy kredytobiorca nie zna dokładnej kwoty kredytu, jaką faktycznie otrzyma w PLN. Natomiast zna kwotę kapitału wyrażoną w CHF, którą będzie musiał zwrócić bankowi. Raty są wyliczane w walucie franka szwajcarskiego, a ich spłata następuje w PLN po przeliczeniu według kursu z dnia spłaty.
Kredyt indeksowany a denominowany do CHF – co je różni?
Zarówno kredyty indeksowane, jak i denominowane do CHF są kredytami powiązanymi z walutą obcą. Kluczowa różnica między nimi dotyczy waluty, w której została określona kwota zobowiązania:
- W kredycie indeksowanym – w złotych polskich.
- W kredycie denominowanym – w walucie obcej (najczęściej CHF).
Pomimo tego oba typy umów w praktyce były kredytami złotówkowymi – frankowicz otrzymywał środki w PLN, a spłaty również dokonywał w polskiej walucie. Oba rodzaje kredytów wiązały się z istotnym ryzykiem kursowym po stronie konsumenta – zmienność kursu CHF wpływała na wysokość rat oraz całkowity koszt kredytu.
Dlaczego są uznawane za wadliwe? | Kredyty indeksowane a denominowane do CHF
Warto wskazać również, że choć umowy kredytu indeksowanego i denominowanego, co do zasady mieszczą się w konstrukcji ogólnej umowy kredytu, to jednak zazwyczaj zawierane były na wzorcu umownym przygotowanym przez bank bez udziału kredytobiorcy i bez możliwości negocjowania jego treści. Frankowicze nie mieli możliwości negocjowania ich treści. Często zawierały one niedozwolone klauzule (tzw. klauzule abuzywne), które naruszały równowagę kontraktową na korzyść banku – wykorzystując jego uprzywilejowaną pozycję względem konsumenta, brak specjalistycznej wiedzy kredytobiorcy oraz nieświadomość ryzyka kursowego. Jeżeli istnieje podejrzenie, że umowa kredytowa zawiera nieuczciwe postanowienia, warto zwrócić się do wyspecjalizowanej kancelarii frankowej. Pomoże ona zweryfikować zapisy umowy i doradzić możliwe dalsze kroki prawne. Nasza kancelaria Bochenek, Ciesielski i Wspólnicy od lat wspiera frankowiczów w walce w sądzie. Przeprowadzimy Cię przez cały proces oraz zapewnimy profesjonalne i indywidualne podejście do sprawy.