Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uniemożliwił bankom domaganie się od kredytobiorców waloryzacji roszczeń po uznaniu przez sąd umowy kredytowej za nieważną. Jest to czwarte postanowienie Trybunału dotyczące roszczeń banków, które wynika z ich wątpliwości co do tego, czy w wyroku TSUE z czerwca 2023 roku zawarto decyzję odnośnie waloryzacji kapitału. W wyniku najnowszej decyzji TSUE, konsumenci uzyskali dodatkowe narzędzie i argumenty umożliwiające skuteczną obronę przed tego rodzaju roszczeniami.
Frankowicze – stanowisko TSUE w sprawie waloryzacji
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej 12 stycznia br. wydał istotne postanowienie, mające kluczowe znaczenie dla osób posiadających kredyty indeksowane do franka szwajcarskiego oraz dla samych banków. Według prawników specjalizujących się w sprawach Frankowiczów, postanowienie to powinno raz na zawsze rozwiać wszelkie wątpliwości co do tego, czy banki mają prawo do waloryzacji swoich roszczeń.
Z innej perspektywy patrzy na to Związek Banków Polskich, który wciąż wyraża wątpliwości co do interpretacji postanowienia. Kontrowersje w tej sprawie nie ustają, pomimo jednoznacznej oceny prawników zajmujących się problematyką Frankowiczów.
W postanowieniu w sprawie C-488/23, skierowanej przez sędziego Michała Maja do TSUE, Trybunał orzekł:
Artykuł 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich należy interpretować w ten sposób, że: w kontekście uznania za nieważną w całości umowy kredytu hipotecznego zawartej z konsumentem przez instytucję kredytową, a to ze względu na to, że umowa ta zawierała nieuczciwe warunki, bez których nie mogła dalej obowiązywać, przepisy te stoją na przeszkodzie wykładni sądowej prawa państwa członkowskiego, zgodnie z którą instytucja ta ma prawo żądać od tego konsumenta, poza zwrotem kwot kapitału wypłaconego z tytułu wykonania tej umowy oraz ustawowych odsetek za opóźnienie od dnia wezwania do zapłaty, rekompensaty polegającej na sądowej waloryzacji świadczenia wypłaconego kapitału w przypadku istotnej zmiany siły nabywczej danego pieniądza po wypłaceniu tego kapitału rzeczonemu konsumentowi.
Interpretacja wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-520/21 wywołała podziały wśród pełnomocników kredytobiorców oraz banków. Ci pierwsi utrzymywali, że z wyroku jednoznacznie wynika, iż bankom nie przysługuje żadna dodatkowa rekompensata poza zwrotem kapitału i odsetek za opóźnienie od dnia wezwania.
TSUE kolejny raz orzekł na korzyść Frankowiczów
Prawnicy specjalizujący się w sprawach dotyczących kredytów indeksowanych do franka szwajcarskiego nie wykazują żadnych wątpliwości co do interpretacji postanowienia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 12 stycznia br. (sprawa C-488/23). Z ich punktu widzenia, stanowisko Trybunału jest jasne w kwestiach, gdzie banki próbują dochodzić od konsumentów dodatkowych roszczeń przekraczających kwotę udzielonego kapitału.
Przez ostatnie kilka tygodni banki straszyły kredytobiorców tymi roszczeniami, a z końcówką 2023 r. zaczęły pozywać kredytobiorców o zwrot kapitału i wspomnianą waloryzację. Cieszy mnie fakt, że postanowienie zostało wydane z początkiem roku, gdyż konsumenci zyskali dodatkowe narzędzie prawne i argumenty pozwalające skutecznie odpierać roszczenia banków, które nie mają żadnego oparcia w krajowych regulacjach prawnych.
To już czwarte rozstrzygnięcie TSUE w przedmiocie roszczeń formułowanych przez banki. Wcześniejsze stanowisko Trybunał wyraził już w sprawach o sygnaturach:
- C-520/21 (wyrok w sprawie bezumownego korzystania z kapitału)
- C-140/22 (wyrok dotyczący składania przez kredytobiorców oświadczenia o skutkach nieważności)
- C-756/22 (postanowienie dotyczące waloryzacji kapitału)
Zgodnie z wykładnią prawa Unii Europejskiej, dążenie do osiągnięcia zamierzonego skutku norm europejskich jest zawsze priorytetowe. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej ostatecznie wyjaśnił, że wszelkie udzielone świadczenia pieniężne mają w istocie charakter rekompensaty dla banku. Ponadto, ochrona konsumentów w Unii Europejskiej nie dopuszcza sytuacji, w której banki mogą czerpać zyski z działań niezgodnych z prawem.
Więcej informacji na stronie Prawo.pl