Jeśli masz kredyt denominowany lub indeksowany do franka szwajcarskiego i zastanawiasz się, czy możliwe jest unieważnienie umowy, to dobrze trafiłeś. Taka sytuacja może wystąpić, kiedy sąd stwierdzi, że umowa zawiera postanowienia abuzywne, czyli niedozwolone. Jeżeli wyeliminowanie tych zapisów sprawia, że umowa nie może dalej funkcjonować, wtedy możliwe jest jej unieważnienie w całości.
W praktyce oznacza to, że sąd uznaje umowę za nieobowiązującą. Tak jakby nigdy nie została zawarta. To ma ogromne znaczenie, zwłaszcza dla Ciebie jako kredytobiorcy, który przez lata spłacał zawyżone raty. Chcemy pokazać Ci, w jakich sytuacjach dochodzi do unieważnienia umowy, jak wygląda cały proces i dlaczego warto podjąć odpowiednie kroki prawne.
Klauzule abuzywne jako powód unieważnienia umowy
Podstawą do unieważnienia umowy bardzo często są klauzule abuzywne. Są to zapisy, które zostały wprowadzone do umowy bez Twojego wpływu i które stawiają Cię w gorszej pozycji niż bank. Takie postanowienia rażąco naruszają Twoje interesy jako konsumenta. Są również sprzeczne z dobrymi obyczajami i nie są przedstawione w sposób zrozumiały.
Jeśli sąd uzna, że Twoja umowa zawiera klauzule abuzywne, a ich usunięcie powoduje, że nie da się utrzymać reszty postanowień, wtedy może dojść do unieważnienia umowy w całości. Kluczowe jest to, że Ty jako konsument nie musisz zgadzać się na utrzymanie umowy bez tych zapisów. Jeżeli się sprzeciwisz, sąd nie może samodzielnie zastąpić ich innymi warunkami.
Czym dokładnie są klauzule abuzywne w praktyce?
Jeśli chcesz lepiej zrozumieć, czym są klauzule abuzywne, wyobraź sobie sytuację, w której nie miałeś żadnego wpływu na treść najważniejszych zapisów umowy. Bank samodzielnie ustalał kurs waluty, według którego przeliczał Twoje raty. Nie wyjaśnił Ci zasad działania indeksacji lub denominacji. Nie poinformował też o ryzyku związanym ze zmianami kursu franka szwajcarskiego. W dodatku mechanizm określania wysokości Twojego zobowiązania był niejasny i nieprzejrzysty.
Jeżeli w Twojej umowie występują takie zapisy, masz podstawy do ubiegania się o unieważnienie umowy. Sądy bardzo często uznają, że tego rodzaju postanowienia są nieuczciwe i nie powinny wiązać konsumenta.
Unieważnienie umowy a obowiązek wzajemnych rozliczeń
Gdy sąd zdecyduje się na unieważnienie umowy, traktuje ją tak, jakby nigdy nie istniała. Co to oznacza dla Ciebie? Musisz zwrócić bankowi wyłącznie kapitał, który otrzymałeś w ramach kredytu. Natomiast bank zobowiązany jest oddać Ci wszystkie spłacone przez Ciebie raty, prowizje, odsetki i inne świadczenia.
W praktyce często okazuje się, że bank musi oddać Ci więcej, niż Ty jemu. Zwłaszcza jeśli spłacałeś kredyt przez wiele lat. Po unieważnieniu umowy przestajesz być zobowiązany do dalszych płatności, a Twoje zobowiązanie przestaje istnieć.
Kiedy jeszcze możliwe jest unieważnienie umowy?
Unieważnienie umowy może mieć miejsce także w sytuacji, gdy sąd uzna, że została ona zawarta z naruszeniem ogólnych zasad prawa cywilnego. Może to dotyczyć rażącej nierówności stron, braku równowagi kontraktowej lub sprzeczności z dobrymi obyczajami.
Sądy zwracają uwagę nie tylko na treść samej umowy, ale też na sposób, w jaki została przedstawiona klientowi. Jeśli nie zostałeś właściwie poinformowany o ryzyku, które ponosisz, albo nie miałeś szansy zrozumieć działania mechanizmów finansowych, może to być podstawą do uznania, że Twoja zgoda na zawarcie umowy była niepełna i wadliwa.
Typowe przyczyny unieważnienia umowy przez sąd
Sądy najczęściej decydują się na unieważnienie umowy, jeśli w jej treści znajdują się klauzule indeksacyjne lub denominacyjne dające bankowi pełną kontrolę nad ustalaniem kursu waluty. Bardzo istotne jest również to, czy bank poinformował Cię w sposób jasny i rzetelny o ryzyku kursowym. Jeżeli nie miałeś świadomości, jak bardzo zmienność kursu może wpłynąć na Twoje zobowiązania, umowa może zostać uznana za nieważną.
Wiele umów zawiera także nieprzejrzyste zapisy, które utrudniają konsumentowi zrozumienie swoich obowiązków. Jeśli sąd uzna, że umowa zawiera nieuczciwe postanowienia, to szanse na jej unieważnienie są bardzo duże.
Jak rozpocząć procedurę o unieważnienie umowy?
Jeśli podejrzewasz, że Twoja umowa może być nieważna, powinieneś jak najszybciej skontaktować się z prawnikiem, który specjalizuje się w sprawach przeciwko bankom. Profesjonalny pełnomocnik dokładnie przeanalizuje treść Twojej umowy. Sprawdzi, czy znajdują się w niej klauzule abuzywne oraz oceni, czy są podstawy do wystąpienia do sądu.
Kiedy zdecydujesz się na dalsze kroki, adwokat lub radca prawny przygotuje w Twoim imieniu pozew. Będzie on zawierał żądanie unieważnienia umowy i odpowiednią argumentację prawną. Całość zostanie oparta na Twojej indywidualnej sytuacji, obowiązujących przepisach oraz aktualnym orzecznictwie sądów.
Po złożeniu pozwu czeka Cię postępowanie sądowe. Jeśli zakończy się wyrokiem stwierdzającym nieważność umowy, bank będzie musiał oddać Ci wszystkie środki, a Ty przestaniesz być jego dłużnikiem.
Dlaczego warto dochodzić unieważnienia umowy? | Podsumowanie
Dla Ciebie unieważnienie umowy może oznaczać wyjście z wieloletniego zobowiązania, które z czasem stawało się coraz bardziej uciążliwe. Jeśli Twoja umowa zawiera niedozwolone klauzule, to masz prawo do walki o swoje pieniądze. Nie musisz dłużej płacić za umowę, która została zbudowana na nieuczciwych zasadach.
Zgłoszenie się do prawnika i podjęcie działań to pierwszy krok w kierunku uwolnienia się od niekorzystnego zobowiązania. Nie warto zwlekać. Im szybciej zaczniesz działać, tym szybciej możesz uzyskać unieważnienie umowy i odzyskać nadpłacone środki.